Als het om technologische innovatie gaat, wordt de gezondheidszorg vaak gezien als een van de meest conservatieve sectoren. En dat is ook niet zo gek; het gaat immers om mensenlevens. Trial and error mag in andere sectoren een prima manier zijn om nieuwe tools te introduceren, dat ligt hier echt anders.

Maar toch is er momenteel een duidelijke ontwikkeling gaande. Niet alleen de risico’s, maar ook de voordelen van nieuwe technologieën beginnen door te dringen. Zo zijn bijvoorbeeld elektronische patiëntendossiers inmiddels niet meer weg te denken.

In 2019 zet deze ontwikkeling zich in rap tempo voort. Wij pikken er 5 trends uit die we steeds meer in de (geestelijke) gezondheidszorg terug zullen gaan zien.

1. Artificial Intelligence (AI)
De meest sprekende voorbeelden van kunstmatige intelligentie kennen we allemaal, zoals in Nederland bijvoorbeeld Zora de zorgrobot. Maar AI gaat veel verder en zal bijvoorbeeld een belangrijke rol gaan spelen in op de volgende vlakken:

Diagnose
AI tools kunnen de snelheid, maar ook de precisie van een diagnose aanzienlijk verbeteren. Door de snelheid kunnen artsen meer patiënten zien en met de exacte data een betere diagnose stellen. Dit zien we ook al terug in de praktijk. Zo wordt zogenaamde image recognition al ingezet bij het herkennen van huidafwijkingen of diabetes.

Productontwikkeling
Het onderzoeken en ontwikkelen van nieuwe medicijnen is een nogal traag proces. Dat heeft te maken met een mix van financiële, ethische en juridische factoren. AI kan hierin een uitkomst bieden, door onder andere een deel van het klinische onderzoek over te nemen. Zo gebruikt farmaceut IBM Watson AI in hun onderzoek naar kankerbehandeling.

Workflowverbetering
Bovendien – en dit klinkt voor veel artsen en behandelaren misschien nog wel het meest als muziek in de oren – kan AI een groot deel van de administratie gaan vervangen.

2. Big Data & Analytics
De afgelopen jaren is de hoeveelheid (patiënten)data die rondgaat in de medische wereld enorm toegenomen. Onder andere doordat onze dossiers grotendeels elektronisch worden opgeslagen. Dit is niet onomstreden, maar biedt wel een scala aan mogelijkheden. In de analyse van deze data zitten waardevolle patronen, inzichten en behoeftes verborgen, waar we eerder geen toegang toe hadden. Deze inzichten kunnen leiden tot waardevolle nieuwe oplossingen, zowel voor arts als arts als patiënt. De mogelijkheden zijn hier eindeloos.

Hier geldt een aantal kanttekeningen. We lichten de drie belangrijkste uit:

• Data zijn nu vaak nog te versnipperd om er echt optimaal gebruik van te kunnen maken. Zorginstellingen zoals ziekenhuizen zouden meer met elkaar kunnen delen. Binnen Nederland, maar beter nog op grotere schaal.
• Daarnaast zijn data niet alleen te versnipperd beschikbaar, ook zijn ze vaak ‘vervuild’, waardoor een gedegen analyse lastig, zo niet onmogelijk is. Om dit te voorkomen is het van groot belang dat voor het opzetten van de database bepaald wordt, wat precies gemeten moet worden.
• En uiteraard geldt een belangrijke gezamenlijke verantwoordelijkheid op het gebied van privacy. Met name medische data zijn persoonlijk en kwetsbaar.

3. The Internet of Medical Things (IoMT)
Het zogenaamde Internet of Things (IoT) betekent niets anders dan technologie die met elkaar verbonden is via het internet. Denk thuis bijvoorbeeld aan een slimme thermostaat die je bedient vanaf je telefoon, of aan slimme beveiligingsapparatuur. In de gezondheidszorg zien we dit ook vaker terugkomen. De toepassingen zijn nu al zeer divers en waardevol, terwijl dit veld nog maar in de kinderschoenen staat.

Een bijzonder voorbeeld is het ziekenhuis Medisch Spectrum Twente, waar patiënten een iPad krijgen en zo zelf niet alleen eten kunnen bestellen, maar ook inzicht hebben in hun behandelgegevens en -voortgang.

Stel je bovendien voor wat het betekent als apparatuur in staat is om zelf aan te geven wanneer er iets niet klopt en onderhoud wenselijk is. Of als voorraden in de apotheek automatisch kunnen worden bijgevuld.

Tot slot is het natuurlijk geweldig dat patiënt en arts niet meer altijd in dezelfde ruimte hoeven te zijn, om toch te kunnen monitoren of te behandelen. Denk aan apps die het hartritme of glucoselevels kunnen monitoren. Dit betekent meer zelfstandigheid en regie voor de patiënt en meer tijd voor de arts en behandelaar. Ook onze EMDR- therapie in virtual reality is hier een goed voorbeeld van.

4. Telezorg
Het woord zegt het al een beetje: het gaat hier om zorg op afstand. Wereldwijd zijn er veel mensen die geen directe toegang hebben tot medische hulp. Een video- of chatverbinding met artsen en specialisten redden in dit soort gevallen vaak zelfs levens. Maar ook in Nederland komen er gebieden – denk met name aan kleinere gemeenten – waar medische zorg niet meer om de hoek beschikbaar is. Zo’n gesprek op afstand biedt snel duidelijkheid en voorkomt aanmodderen, zonder grote inspanningen van patiënt en arts. Dat scheelt een hoop stress en gedoe. Bovendien worden er aanzienlijk kosten bespaard. De verwachting is dat er dit jaar belangrijke stappen gemaakt zullen worden, maar er is ook nog een lange weg te gaan. Niet in de laatste plaats als het om vergoeding gaat.

5. VR
Virtual reality (VR) bootst middels een bril kunstmatig zintuiglijke ervaringen na en kent inmiddels onnoemelijk veel toepassingen in de zorg. Onze EMDR-therapie is hier een goed voorbeeld van. In eerdere blogs hebben we het al hierover gehad en de voordelen belicht.

Maar we zullen VR ook op andere gebieden vaker gaan tegenkomen. Bijvoorbeeld in de chirurgie en het onderwijs. Artsen en studenten kunnen lastige operaties oefenen, zonder daarbij daadwerkelijk weefsel te moeten gebruiken.

Ook zal VR steeds vaker ingezet worden bij het testen en verbeteren van behandelingen. Zowel in de lichamelijke als de geestelijke gezondheidszorg. Door middel van VR kunnen bepaalde condities nagebootst worden en de effecten ervan vergeleken worden met bestaande data. Is de ene behandeling echt beter, of kan er iets toegevoegd of weggehaald worden? Of is bijvoorbeeld voor bepaalde doelgroepen een aangepast protocol effectiever?

In de geestelijke gezondheidszorg is onze eerder genoemde EMDR-therapie een goed voorbeeld van een innovatie die je op steeds meer plekken terug zult zien het komende jaar. Daarnaast zijn we ook druk bezig met een Exposure variant. De resultaten van deze therapie in VR zijn verbluffend, dus we kunnen niet wachten om ook hier een bijdrage aan te leveren. Daarover houden we jullie uiteraard hier op de hoogte.

Kun je niet wachten en wil je nu vast meer weten over onze VR-therapie en de mogelijkheden voor jouw praktijk of instelling? Kijk dan op www.psylaris.com of mail ons op mike@psylaris.com.